سایه تردید بر سر رادار تازه ایران در پی ناتوانی از مدیریت عملکرد موشک‌های بالیستیک

تحلیلگران و ناظران به دیارنا گفتند سابقه ایران، به ویژه در دهه گذشته، نشان‌دهنده رویکردی بسیار غیرمسئولانه نسبت به ملاحظات ایمنی، استفاده درست و آموزش در زمینه فناوری موشک‌های بالیستیک است.

این مسئله باعث شده است نگرانی‌ها در خصوص قابل اعتماد بودن ایران در به کارگیری سامانه راداری جدید مبتنی بر آرایه فازی افزایش یابد؛ ارتش ایران می‌گوید این سامانه داخل کشور طراحی شده است و می‌تواند تا ۳۰۰ هدف را ردگیری کند.

رسانه‌های ایران روز ۱۲ شهریور عکس‌هایی از سامانه راداری کاشف-۹۹ منتشر کردند. این سامانه در گزارش‌ها تحت عنوان یک «رادار سیار مبتنی بر آرایه فازی با قابلیت ردگیری تا سقف ۳۰۰ هدف در یک محدوده ۱۲ کیلومتری» توصیف شده است.

فاجعه ۱۸ دی‌ماه ۹۸، که در آن سپاه اشتباهاً جت مسافربری عازم اوکراین را مدت کوتاهی پس از بلند شدن آن از تهران ساقط کرد& تنها یکی از حوادث در سلسله‌ای از این خطاهای عمده است.

سابقه این خطاها حداقل به نه سال پیش برمی‌گردد، وقتی چند تن از پرسنل عالی‌رتبه سپاه پاسداران در یک انفجار مرتبط با برنامه توسعه موشکی ایران جان خود را از دست دادند.

رشته خطاهای پیاپی

در حادثه سقوط هواپیما در دی‌ماه سال گذشته، یک عامل سپاه پاسداران پرواز شماره ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین را که عازم کی یف بود، اشتباه گرفت. او هواپیما را مدت کوتاهی پس از بلند شدن آن از باند فرودگاه امام خمینی تهران، هدف گرفت.

در اثر بروز یک نقص ارتباطی، آن فرد نتوانست برای تأیید ماهیت هدف با فرمانده سپاه پاسداران ارتباط برقرار کند. او سه موشک به هواپیمای اکراینی شلیک کرد.

تمامی ۱۷۶ سرنشین هواپیما کشته شدند.

این اولین باری نبود که سپاه پاسداران در شلیک موشک به یک هدف اشتباه می‌کند. شاهین محمدی، روزنامه‌نگار ایرانی ساکن آمریکا، در این زمینه به عملیات حمله موشکی لیله‌القدر سپاه پاسداران در سال ۱۳۹۶ اشاره کرد.

محمدی گفت در آن عملیات، سپاه پاسداران در واکنش به حملات داعش به ساختمان مجلس ایران و حرم امام خمینی در همان سال، یک پایگاه داعش را در استان دیرالزور سوریه هدف گرفت.

آقای محمدی به دیارنا گفت «با وجود همه منابعی که سپاه به برنامه موشکی خود اختصاص می‌دهد»، حداقل چهار موشک از شش موشک شلیک ‌شده، به هدف اصابت نکرد.

برنامه فضایی ایران، که در آن از راکت به عنوان وسیله پرتاب فضایی (SLV) استفاده می‌شود، در سال‌های اخیر سه ناکامی پشت سر هم داشته است، از جمله انفجار پرتابگر سفیر در روز ۷ شهریور ۱۳۹۸.

در حادثه دیگری که حاکی از ضعف‌های ایران در مدیریت برنامه موشکی این کشور است، نیروی دریایی طی یک مانور آموزشی زنده در خلیج عمان در روز ۲۲ اردیبهشت، به یک ناوچه پشتیبانی شلیک کرد که منجر به جان باختن ۱۹ تن از خدمه آن شد.

یک تحلیلگر بازنشسته نیروی دریایی ایران که نخواست نامش فاش شود، به دیارنا گفت: «بیشتر فناوری [نظامی] ایران مهندسی معکوس شده، یا از روسیه، چین یا کره شمالی خریداری شده است .

«هیچ یک از این کشورها برای اطمینان از ایمنی [تجهیزات] آموزش یا پشتیبانی کافی ارائه نمی‌دهند.»

هدر رفتن میلیون‌ها دلار پول

محمدی به دیارنا گفت: «حوادث اخیر در شرایطی رخ داد که فقط در سال ۱۳۹۶ مجلس ایران ۵۲۰ میلیون دلار بودجه به بهبود توانایی‌های موشکی کشور تخصیص داده بود، اقدامی که برای عرض اندام در برابر تحریم‌های آمریکا صورت گرفت».

مقام‌های ایران در پاسخ به این انتقادها بلافاصله می‌گویند هدف از برنامه موشکی کشور «دفاع از ایران در برابر تجاوز» آمریکا یا دشمنان منطقه‌ای جمهوری اسلامی است.

مقام‌های سپاه پاسداران مدام شکست‌های خود را کم‌اهمیت جلوه می‌دهند و به موفقیت‌های پراکنده‌شان می‌بالند، مثل همین اواخر که سپاه یک ماهواره نظامی را وارد یک مدار ۴۴۰ کیلومتری کرد.

چیزی که مقام‌های ایرانی حرفی از آن نمی‌زنند هزینه هنگفتی است که با مدیریت ضعیف برنامه موشکی ایران به مردم این کشور تحمیل می‌شود.

این هزینه ریشه در انزوای بین‌المللی و تحریم‌هایی دارد که ایالات متحده آنها را رهبری می کند، تحریم‌هایی که با هدف محدود کردن توانایی ایران در تهدید کشورهای منطقه یا انتقال سلاح به نایبان منطقه‌ای آن وضع شده است.