دولت مورد تایید سازمان ملل لیبی روز سه شنبه (۲۸ آوریل) خلیفه حفتر، نظامی پرنفوذ رقیب را پس از آنکه مدعی شده بود برای اداره کشور از «حمایت مردمی» برخوردار است، متهم به تلاش برای کودتا با حمایت نظامی مسکو کرد.
حفتر که بخش هایی از شرق و جنوب لیبی را تحت کنترل خود دارد و توسط منتقدان متهم است که قصد برقراری دیکتاتوری نظامی جدیدی دارد، اعلام کرد که «ارتش» او «یک وظیفه تاریخی دارد که مفتخر است» تا لیبی را رهبری کند.
تحلیلگران می گویند، اقدام او نشانه ای از آن است که می خواهد قدرتش را پس از یک رشته عقب نشینی ها در اوایل این ماه تقویت کند. اوایل ماه گذشته نیروهای دولت توافق ملی چندین شهر را در غرب طرابلس تسخیر کردند.
این کشور نفت خیز شمال آفریقا پس از سقوط و قتل دیکتاتور دراز مدت، معمر قذافی در سال ۲۰۱۱ درگیری هرج و مرج بوده است و دولت های رقیب در غرب و شرق این کشور بر سر قدرت می جنگند.
حفتر ادعا می کند مشروعیت خود را از پارلمان مستقر در شرق که در سال ۲۰۱۴ انتخاب شد کسب کرده است، اما این مجلس هنوز از اقدام او حمایت نکرده است.
او دقیقا مشخص نکرده که «حکم» خود را چگونه یا از چه نهادی دریافت کرده است.
وی همچنین عنوان نکرد که آیا مجلس، که پس از خشونت های شش سال پیش مجبور شد مقر خود را از طرابلس جابجا کند، منحل خواهد شد یا خیر.
حفتر پایان توافق صخیرات، که در سال ۲۰۱۵ با میانجی گری سازمان ملل در مراکش دولت متحد مستقر در طرابلس را بوجود آورد اعلام کرد.
مزدوران پوتین وارد می شوند
تلاش برای کودتا توسط حفتر در حالی رخ می دهد که مسکو با افزایش حمایت نظامی شامل اعزام جوانان فقیر سوری برای نبرد و پشتیبانی از نیروهای وی در لیبی به دنبال نیرو بخشیدن به او است.
به گزارش تعدادی از رسانه های عربی، گروه واگنر -- گروهی از مزدوران گوش به فرمان ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه -- در حال هماهنگی برای عضوگیری گسترده از میان جوانان سوری به منظور نبرد در لیبی است.
طبق گزارش الشرق الاوسط، پرسنل وابسته به روسیه و سازمان های اطلاعاتی سوریه، تحت سازمانی به نام «دوستان روسیه» این جوانان را جهت نبرد در حمایت از حفتر اعزام می کند و آنها را با پاداش های نقدی بزرگ فریب می دهد.
این گزارش می گوید، اعضای «دوستان روسیه» از پایگاه نظامی حمیمیم روسیه در سوریه کارت های شناسایی ارتش دریافت کرده اند.
تعدادی از ناظران گزارش داده اند، در همین حال هواپیماهای روسی در حال انتقال اعضای گروه واگنر و تجهیزات نظامی از پایگاه حمیمیم نیروهای روسیه در سوریه به بنغازی در لیبی است.
علاوه بر این، دولت توافق ملی نگران است که سیل مزدوران سوری به لیبی ممکن است موجب گسترش ویروس کرونا در کشور شود، چراکه آنها با پروازهای روسی از سوریه به آنجا می آیند و هیچ کدام مورد آزمایش قرار نمی گیرند و قرنطینه نمی شوند.
به گفته وزارت کشور لیبی، این جنگجویان با اعضای سپاه پاسداران که آنها نیز از سوریه مسافر این پروازها بوده اند تماس مستقیم داشته اند.
ایران یکی از کشورهایی است که ویروس کرونا در آن شیوع گسترده ای داشته است.
مزدوران سوری که بر مناطق مشخصی که مدام دست به دست می شود تسلط دارند، ازیک نقطه به نقطه دیگر می روند و با جنگجویان و غیرنظامیان لیبیایی ارتباط دارند و بصورت بالقوه خطر ابتلا و انتقال ویروس به جوامع لیبی را افزایش می دهد.
«افزایش ناامیدی»
دولت توافق ملی در بیانیه ای قبل از طلوع آفتاب در طرابلس، اعلامیه حفتر را «جعلی و آخرین تلاش در رشته ای از کودتاها» محکوم کرد.
حفتر پیش از این پایان توافق صخیرات را در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد و سه سال قبل از آن نیز در تلویزیون گفت که در لیبی در حال قدرت گرفتن است.
سازمان ملل که میانجی این توافق بود، ۲۸ آوریل نگرانی خود را از اقدام حفتر اعلام کرد.
استفان دوژاریک، سخنگوی سازمان ملل گفت: «برای ما توافق [صخیرات]، و نهادهایی که از این توافق سر بر می آورند، تنها چارچوب مشروع دولت لیبی محسوب می شوند.»
نیروهای هوادار حفتراز آوریل ۲۰۱۹ برای تصرف طرابلس جنگیده اند اما پیشروی آنها در مرز پایتخت متوقف شد.
اوایل این ماه نیروهای دولت توافق ملی آنها را از دو شهر ساحلی کلیدی در غرب طرابلس بیرون راندند.
سربازان دولت توافق ملی تحت حمایت ترکیه اکنون پایگاه عقبی اصلی حفتر در ترهونه در ۶۰ کیلومتری (۳۹ مایلی) پایتخت را محاصره کرده اند.
دولت توافق ملی ادعا کرد که اعلامیه آخر حفتر تلاشی برای «پنهان کردن شکست شبه نظامیان و مزدوران خود» و «شکست پروژه دیکتاتوری» است.
همیش کینیر، تحلیلگر مشاوره وریسک میپلکرافت می گوید، اقدام او «برای رسمی کردن کنترل مستقیم بر شرق لیبی نشانه ای از افزایش ناامیدی در مواجهه با موفقیت های دولت توافق ملی در غرب لیبی است.»
کینیر می گوید: «حفتر با کنار زدن قدرت [مجلس] و انتصاب خود به عنوان رهبر مناقشه برانگیز شرق، خود را در مرکز هرگونه راه حل مورد مذاکره قرار داده است.»
واشنگتن ۲۸ آوریل خواستار گفتگو بین دو طرف و یک آتش بس «بشردوستانه» شد.
سفارت آمریکا در لیبی توییت کرد: «آمریکا تاسف خود را ... از اعلام حفتر مبنی بر اینکه تغییر در ساختار سیاسی لیبی می تواند با اعلامیه های یک جانبه تحمیل شود، ابراز می کند.»
پیتر استانو سخنگوی اتحادیه اروپا می گوید: «هرگونه تلاش برای پیشبرد راه حل یک جانبه -- بخصوص اگر با زور همراه باشد --- هرگز یک راه حل پایدار ایجاد نمی کند.»
رژیم روسیه به نوبه خود تلاش کرد از حمایت صریح از تلاش کودتای حفتر سر باز زند.
دیمتری پاسکوف سخنگوی کرملین در ۲۸ آوریل گفت، مسکو «هنوز تنها راه حل ممکن در لیبی را تماس سیاسی و دیپلماتیک بین طرفین درگیر می داند.»