بازدید قاآنی از خطوط مقدم سوریه همزمان با تداوم تلفات مبارزان در گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت ایران

فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران سرتیپ اسماعیل قاآنی به دنبال این است که حضور خود را در میان شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران که در سوریه می‌جنگند پررنگ کند.

تحلیلگران می‌گویند پس از مدتی سردرگمی به دنبال مرگ قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران در روز ۳ ژانویه، قاآنی اخیرا در تلاش برای احیای همبستگی از دست رفته شبه‌نظامیان به خطوط مقدم سوریه سفر کرده است.

درگیری‌های اخیر در حلب احتمالا دلیل حضور قاآنی در سوریه است تا بتواند عملیات‌های نظامی شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران را نظارت و هدایت کند.

طبق گزارش رسانه‌ها، قاآنی از حومه روستایی غرب حلب در حوالی روستاهای نبل و الزهرا، حومه جنوبی استان در نزدیکی شهر خان طومان و همچنین جبل‌الزان در جنوب حلب بازدید کرده است.

طبق گزارش‌ها، او از خطوط مقدم ادلب، حما و لاذقیه نیز دیدن کرده است.

یک کانال تلگرامی مرتبط با قاآنی روز ۶ مارس تصویری از او در سوریه منتشر کرد و مدعی شد تصویر مذکور اخیراً گرفته شده است.

یک روز بعد، وب‌سایت العربی الجدید گزارشی درباره سفر قاآنی به سوریه، که احتمالا در اوایل فوریه انجام شده است، و همچنین تصویری از قاآنی و علی‌محمد بزرگواری، نماینده سابق مجلس ایران، منتشر کرد.

روز ۴ مارس، بزرگواری با انتشار گزارشی درباره نبرد حلب و عکسی از خود و قاآنی که یکدیگر را در آغوش گرفته‌اند در وب‌سایت اخبار محلی بازتاب دنا، حضور قاآنی در سوریه را افشا کرد.

او در این گزارش اقرار کرد که ۲۱ تن از مبارزان لشکر فاطمیون و لشکر زینبیون که مورد حمایت سپاه پاسداران هستند در نبردی در استان مجاور حلب یعنی ادلب کشته شده‌اند.

دو نیروی مخفی سپاه پاسداران نیز در این نبردها کشته شدند: اصغر پاشایی که نزدیک به سلیمانی بوده و فرد دیگری معروف به حاج ابراهیم که مسئولیت عملیات‌های سپاه محمد رسول‌الله را بر عهده داشته است.

این نشان می‌دهد که همچنان نیروهای غیرایرانی وابسته به نیروی قدس، خاصه لشکر فاطمیون متشکل از مبارزان افغان و لشکر زینبیون متشکل از مبارزان پاکستانی، جور تلخ‌ترین تلفات این درگیری‌ها را می‌کشند.

شروعی متزلزل برای قاآنی

حسین رجبی، روزنامه‌نگار ساکن تهران، به دیارنا گفت: «اولین سفر قاآنی به سوریه برای شرکت در نبرد حلب بود و با مرگ تعداد زیادی از اعضای افغان و پاکستانی نیروی قدس در درگیری‌های ادلب مقارن شد».

او گفت: «پیش از مرگ سلیمانی، قاآنی معاون فرمانده سپاه قدس بود و عمدتا در کشورهای شرق ایران، از جمله افغانستان، فعالیت داشت».

رجبی افزود: «او نقش مهمی در تأسیس و سازماندهی لشکر فاطمیون و سپس لشکر زینبیون داشت».

رجبی گفت: «به همین خاطر، عجیب نیست که قاآنی در اولین سفر خود برای هدایت یک عملیات نظامی، بیشترین استفاده را از این نیروها ببرد».

وی خاطرنشان کرد: «نکته مهم دیگر این است که حضور پراهمیت شبه‌نظامیان غیرعرب در [سوریه] شایعات قبلی پیرامون نارضایتی شبه‌نظامیان عرب متحد با نیروی قدس را تقویت می‌کند».

او توضیح داد: «چند روز پس از مرگ سلیمانی، خبرهایی در مورد نارضایتی شبه‌نظامیان عرب متحد با ایران نسبت به فرمانده جدید نیروی قدس پخش شد. در خاورمیانه، اقتدار چنین فرماندهانی بیش از اینکه به جایگاه رسمی‌شان ربط داشته باشد به شخصیت فردی و روابط قبلی آنها بستگی دارد.»

رجبی گفت: «قاآنی چنین نفوذی را در منطقه اعراب ندارد، گرچه پس از مرگ سلیمانی برای عوض کردن اوضاع تلاش کرده است».

وی افزود: «اتکای او همچنان به لشکرهای فاطمیون و زینبیون خواهد بود، گرچه کشته شدن جمعی از اعضای این لشکرها جایگاه او را بیش از پیش تضعیف می‌کند».

او گفت: «قاآنی به عنوان رهبر شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران هنوز اعتماد کامل را کسب نکرده است».

قربانی کردن مبارزان افغان و پاکستانی

امیررضا تقی‌پوریان، فعال سیاسی ساکن ایران، گفت نارضایتی اعضای لشکر فاطمیون به خاطر اینکه بدون آمادگی نظامی خاصی به خطوط مقدم سوریه اعزام شده‌اند همین الآن خبرساز شده است.

او به دیارنا گفت: «اعضای این گروه شبه‌نظامی گلایه کرده‌اند که با کمترین تجهیزات و قبل از تکمیل آموزش‌های اولیه به خطوط مقدم اعزام شده‌اند و بیشترین آمار تلفات را داشته‌اند».

او گفت: «بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، هر ماه به طور متوسط ۴۵ مبارز فاطمیون کشته می‌شوند. از آنجا که بسیاری از این افراد صرفا به ازای دریافت حقوق ماهانه ناچیز و تضمین اقامت خانواده‌هایشان در ایران به این لشکرها پیوسته‌اند، چنین تلفاتی ممکن است باعث تضعیف روحیه آنها شود.»

تقی‌پوریان گفت: «من از بعضی از افغانی‌هایی که با این افراد ارتباط دارند شنیده‌ام که با عصبانیت و نارضایتی می‌گویند خوراک توپ شده‌اند.

آنها معتقدند که مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند و جانشان برای فرماندهان ارشد ارزشی ندارد.»

وی افزود: «آنها می‌گویند معمولا در درگیری‌های شدید، در نخستین وهله [نبرد] مبارزان خارجی نیروی قدس اعزام می‌شوند تا [فرماندهان] فرصت کافی برای ارزیابی میزان تهدید داشته باشند. و تازه در مرحله دوم نیروهای ایرانی وارد میدان نبرد می‌شوند.»

او گفت: «به همین دلیل، تعداد تلفات فاطمیون بسیار زیاد است».