در پی 10 روز پرتنش بین ایران و ایالات متحده که طی آن هر دو طرف موشک هایی را پرتاب کردند و تهران به طور تصادفی یک هواپیمای مسافری را سرنگون کرد، ایران نشانه هایی را از خود بروز داده که خواهان تنش زدایی است.
تشدید تدابیر امنیتی در روز یکشنبه (12 ژانویه) در پایتخت ایران در پی برگزاری مراسم شمع روشن کردن در روز شنبه برای کشته شدگان فاجعه هوایی، و تبدیل مراسم به تظاهرات مردم خشمگین.
ویدئوهایی روز دوشنبه منتشر شد که از قرار معلوم تظاهرات ضد دولتی و شلیک گاز اشک آور را نشان میدهد که دست کم یک نفر زخمی به جا گذاشته است.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده در توییتی در روز یکشنبه نسبت به کشتار تظاهرکنندگان به ایران هشدار داد و گفت که دنیا و «از همه مهم تر، آمریکا در حال نظاره است.»
مارک اسپر وزیر دفاع ایالات متحده گفت که تراپ هنوز مایل ،« به نشست و گفت و گوی بدون پیش شرط در مورد راه جدید پیش رو است.»
تهران گفته که در پی کشته شدن فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سرلشکر قاسم سلیمانی (آی آر جی سی کیو اف) از سوی ایالات متحده در بغداد طی حمله پهبادی در روز 3 ژانویه، خواهان تنش زدایی است.
حاکم قطر گفت که در دیدار بین حسن روحانی رئیس جمهوری ایران و امیر قطر در بازدید از ایران، هر دو طرف توافق کردند که تنش زدایی «تنها راه حل» بحران منطقه ای است.
امیر شیخ تمیم بن حمد آل ثانی در آنچه که باور می رود نخستین دیدار رسمی او از جمهوری اسلامی باشد گفت،« ما توافق کردیم که تنها راه حل برای این بحران ها تنش زدایی از همه طرف و گفتمان است.»
روحانی به نوبه خود گفت،« ما تصمیم گرفته ایم که برای امنیت کل منطقه، مشاور و همکاری بیشتری داشته باشیم.»
رئیس جمهوری ایران همچنین با شاه محمود قریشی وزیر خارجه پاکستان که پیشنهاد میانجی گری بین تهران و ریاض را کرده در ایران دیدار کرد.
ماساتو اوتاکا سخنگوی وزارت خارجه ژاپن گفت که در دیدار روز یکشنبه با ولیعهد عربستان شاهزاده محمد بن سلمان، شینزو آبه نخست وزیر ژاپن هشدار داد که درگیری نظامی با ایران بر صلح و ثبات جهانی تأثیر خواهد گذاشت.
فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، حسین سلامی در سخنانی در مجلس گفت که هدف از شلیک موشک هایی که چهارشنبه گذشته پایگاههای عراقی محل استقرار نیروهای آمریکایی را هدف گرفتند، کشتن پرسنل آمریکایی نبوده است.
آمریکا گفت که در این حملات هیچ تلفاتی به پرسنل آمریکایی وارد نشده است.
شلیک گاز اشک آور به سوی تظاهرکنندگان
وزارت خارجه آلمان روز دوشنبه گفت که به مردم ایران باید اجازه داده شود تا،« آزادانه و به طور مسالمت آمیز تظاهرات کنند» و « غم و همچنین خشم خود را» در پی فاجعه هوایی، ابراز نمایند.
تظاهرات برای دومین شب پیاپی در پی پذیرش ایران برای سرنگونی یک فروند جت مسافری اوکراینی به اشتباه در روز 8 ژانویه و کشته شدن تمام 176 سرنشین آن، برگزار شد.
فیلم هایی که در رسانه های اجتماعی منتشر شده، از قرار معلوم جمعیت زیادی را نشان می دهد که شعارهایی بر علیه مقام های کشور در میدان آزادی تهران که نمادی است ازاین شهر و در جنوب مرکز آن واقع شده، سرداده اند.
فیلم های گوناگون، از جمله چندین فیلم که از سوی مرکز حقوق بشر ایران مستقر در نیویورک به اشتراک گذاشته شده، از قرار معلوم مردم را نشان میدهد که در پی شلیک گاز اشک آور به سوی جمعیت در خیابان آزادی، شاهراه اصلی تهران، فریاد کشیده و پراکنده می شوند.
خبرگزاری فرانسه نتوانست به طور مستقل زمان و محل دقیق فیلم ها را تأیید کند. این فیلم ها اغلب از طریق کانال های تلگرامی یا سایر خدمات پیام رسان به اشتراک گذاشته می شوند، اما توانست تأیید کند که این فیلم ها پیش از یکشنبه در اینترنت دیده نشده بود.
در یک فیلم که به نظر می رسد از شهر آمل در منطقه مازندران در دریای خزر باشد، جمعیت در راهپیمایی فریاد می زنند،« ما جمهوری اسلامی نمی خواهیم.»
تلویزیون دولتی در گزارشی بی سابقه در مورد چنین تظاهراتی روز شنبه گزارش کرد که تظاهرات« ضد رژیم» در پایتخت برگزار شده است.
«اشتباه فاجعه بار»
ایران برای چند روز اتهامات غربی ها مبنی بر اینکه بویینگ 737 خطوط هوایی بین المللی اوکراین توسط موشک سرنگون شده را رد می کرد ولی روز شنبه ارتش این کشور بروز یک اشتباه فاجعه بار را تأیید کرد.
عصر همان روز، مراسم بزرگداشتی در دانشگاه امیر کبیر تهران به یاد کشته شدگان برگزار شد که تبدیل شد به تظاهراتی با شرکت صدها تن از دانشجویان.
تظاهرکنندگان فریاد می زدند،« مرگ بر دروغ گوها» و خواستار استعفا و تحت پیگرد قرار گرفتن کسانی شدند که مسئول سرنگونی هواپیما و بنا بر ادعا مخفی کردن این اقدام تصادفی بوده اند.
در روز پس از تظاهرات، حضور پلیس بسیار چشمگیر بود به ویژه پیرامون میدان آزادی.
حضور پلیس ضد شورش مسلح به ماشین های آب پاش و باتون در دانشگاههای امیرکبیر، شریف و تهران و همچنین میدان انقلاب مشهود بود.
نزدیک به 50 تن از شبه نظامیان بسیجی با استفاده از تفنگ های رنگ پاش که به طور بالقوه برای نشان کردن تظاهرکنندگان برای شناسایی بعدی از سوی مسئولین است نیز در نزدیکی امیرکبیر دیده شدند.
روز دوشنبه، ایران هرگونه مخفی کاری در مورد سرنگونی هواپیما را انکار کرد.