ایران در حالی که در مقابل عموم از گفتمان دفاع می کند ولی همچنان به غنی سازی اورانیوم ادامه می دهد

کارشناسان امور ایران به المشارق گفتند که رژیم ایران در حالی که به دنبال اِعمال و حفظ نفوذ خود در منطقه است، تلاش می کند تا از هر دو اهرم دیپلماسی و تهدید با زور استفاده کند.

آنها گفتند که در بحبوحه فراخوان عمومی برای گفتمان مسالمت آمیز با کشورهای خلیج، تندروها در رژیم ایران همچنان به دنبال غنی سازی اورانیوم فراتر از میزان توافق شده هستند.

اعلام روز 8 مه ایران مبنی بر اینکه غنی سازی اورانیوم و تولید آب سنگین را در چارچوب تصمیماتی که برای متوقف کردن برخی تعهدات خود که به موجب توافق هسته ای 2015 گرفته شده بود، افزایش خواهد داد، نشان دهنده تنش درونی در بین رهبری ایران است.

خبرگزاری فرانسه گزارش کرد که اوایل این ماه ایران گفت که در روز 27 ژوئن از میزان 300 کیلوگرم ذخیره اورانیوم غنی شده گذر کرده، برای اینکه دیگر تعهدی به توافق 2015 که آمریکا به طور یکجانبه در ماه مه 2018 از آن خارج شد، ندارد.

اما در همین روز، یک منبع دیپلماتیک در وین گفت که ایران از حد ذخیره اورانیوم براساس توافق هسته ای با قدرتهای جهانی در آن زمان گذر نخواهد کرد و اظهار کرد که ممکن است برای این کار یک «دلیل سیاسی» وجود داشته باشد.

یک مقام ایرانی که خواست نامش فاش نشود گفت که حد تعیین شده بنا به دلایل فنی هنوز نقض نشده است.

مرکز دیده بان هسته ای سازمان ملل، سازمان بین المللی انرژی اتمی در وین قرار دارد و این نهاد مسئول نظارت بر ایران و اطمینان از پیروزی از شرایط پیمان هسته ای از سوی ایران است.

تهران همچنین تهدید کرده که غنی سازی اورانیوم را بالاتر از سطح خالص سازی 3.67 درصد از روز 7 ژوئیه آغاز خواهد کرد.

اختلافات داخلی

شیار ترکو پژوهشگر امور ایران به المشارق گفت،« اختلاف نظر در بین سیاست مداران ایرانی در رابطه با مسئله هسته ای ناشی از وجود دو اردوگاه مهم می باشد.»

وی گفت که یک اردوگاه خواهان گفتمان به عنوان شیوه ای برای دستیابی به راه حل است.

وی گفت که این اردوگاه شامل رئیس جمهوری ایران حسن روحانی و شماری از دیپلماتهای نزدیک به او از جمله محمد جواد ظریف وزیر خارجه است.

اردوگاه دیگر شامل تندروهای مذهبی به نمایندگی علی خامنه ای رهبر ایران و دستگاه او به رهبری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (آی آر جی سی)، افسران کارآزموده و روحانیون تند رو است.

ترکو گفت که اعلام ایران مبنی بر اینکه قصد دارد ذخایر اورانیوم غنی شده خود را افزایش دهد، حاکی از آن است که،«اردوگاه تندروها دست برتر را دارند.»

وی گفت این امر از آنجا ناشی می شود که آنهایی که دیدگاههای تندروی بیشتری دارند، با استفاده از قدرت و نفوذی که از اقتدار ولایت فقیه منشأ می گیرد، سیاست داخلی و خارجی ایران را پیش می برند.

وی گفت این فراخوانی است برای بیعت و اتحاد با الولی الفقیه، خامنه ای، و «همه باید از او اطاعت کرده و از دستوراتش سرپیچی نکنند.»

کارشناس حقوق بین الملل خیرالدین عبدالمتعال، استاد دانشگاه اسیوط مصر گفت که اختلاف نظر در میان اردوگاه رهبری ایران میزان نفوذ چهره ها در واحدهای عملیات خارجی کشور را نشان میدهد.

او به المشارق گفت که این چهره ها تلاش کرده اند تا از نفوذ خود،« برای پیروزی بر کشورهای خلیج و دور کردن آنها از راه سیاسی که با آمریکا[در پیش گرفته اند] استفاده کنند.»

وی گفت که ایران می خواهد خود را علاقمند به گفتمان و مذاکره با عربستان سعودی نشان بدهد،« در حالی که هدف اصلی او، خرید زمان از طریق مذاکره برای فرار یا دور زدن تحریم ها است.»

وی افزود که پافشاری ایران بر غنی سازی اورانیوم بیشتر از سطح توافق شده،« آشکارا حاکی از آن است که قصد دارد از مازاد آن برای اهداف غیرصلح آمیز و ممنوعه از سوی جامعه بین المللی استفاده کند.»

تهدیدی برای ثبات منطقه

فتحی السید، پژوهشگر مطالعات راهبردی و منطقه ای مرکز الشرق الوسط و متخصص امور ایران گفت که طرح هسته ای ایران،« جدی ترین تهدید برای ثبات و امنیت خاورمیانه و جهان است.»

ایران دست کم از ماه ژوئیه 2015 تاکنون 10 بار موشک های بالیستیک دارای قابلیت هسته ای را آزمایش کرده و اینکار را برخلاف قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که همراه با توافقنامه هسته ای به تصویب رسیده و از ایران می خواهد از چنین فعالیتهایی خودداری کند، انجام داده است.

السید به المشارق گفت که ایران قصد دارد تا این قطعنامه را با این ادعا که برنامه هسته اش دارای اهداف صلح طلبانه است، دور بزند.

وی گفت که شک و تردید در مورد فعالیت ایران در زمینه غنی سازی اورانیوم،« برای اهداف غیر صلح آمیز، برخلاف آنچه که رسانه های ایران سعی در تبلیغ آنرا دارند» همچنان وجود دارد.

السید اشاره کرد «روزنامه های رسمی و نیمه دولتی گاه به گاه عنوان می کنند که ایران حق استفاده از اورانیوم غنی شده برای هر هدفی را دارد، خواه نظامی باشد یا غیرنظامی.»