مقامات فرانسوی می گویند فرانسه در قبال هر نوع استفاده از سلاح های شیمیایی ممنوعه در سوریه به هشیار و مراقب خواهد بود و دوشادوش شرکای خود در ائتلاف (بین المللی) مصمم است تا هر گونه اقدامی از این دست توسط حکومت سوریه را مشمول مجازات کند.
خبرگزاری فرانسه گزارش داد «سازمان منع گسترش سلاح های شیمیایی» روز 1 مارس و با انتشار گزارش نهایی در مورد حمله مرگبار سال 2018 به شهر دوما در سوریه تایید کرد که در این حمله به مواضع گروه های مخالف دولت از گاز کلرین استفاده شده است.
این سازمان دیده بان مستقر در لاهه اعلام کرده است به احتمال بسیار دو سیلندر حاوی گاز کلرین به سمت یک مجموعه مسکونی در شهر پرتاب شد. این سازمان بین المللی افزوده است که «اطلاعات معتبری» موجود هستند که در حمله 7 آوریل سال گذشته از گاز کلرین واکنشی استفاده شده بود.
بیشتر کشورهای جامعه بین المللی حکومت بشار الاسد، رئیس جمهوری سوریه و حامیان وی در روسیه را مسئول این حمله قلمداد کرده بودند و فرانسه، بریتانیا و ایالات متحده در واکنش به این اقدام اسد، تاسیسات نظامی وی را هدف حمله های گسترده و مکرر قرار دادند.
ژان ایوز لو دریان، وزیر امور خارجه فرانسه روز 1 مارس با انتشار بیانیه ای اعلام کرد «حکومت سوریه از سال 2012 حمله های نظامی خود نه تنها به غوطه بلکه به خان شیخون، اللطامنه، صراغب و دوما از سلاح های شیمیایی استفاده کرده و هزاران انسان را به قتل رسانده و مجروح کرده است».
وی در این بیانیه تاکید کرده است «من استفاده از سلاح های شیمیایی در هر نقطه و در هر شرایطی را به شدت محکوم و قویا تقبیح و بر عزم فرانسه در مسیر مبارزه با مصونیت و پاسخگویی (مسئولان این حمله ها) تاکید می ورزم».
فلورنس پارلی، وزیر دفاع فرانسه نیز روز 18 مارس در طی سخنرانی خود در واشنگتن دی سی بر تعهد کشورش به مقابله و اعتراض نسبت به استفاده از سلاح های شیمیایی را انعکاس داد.
وزیر دفاع فرانسه در اظهارات خود ضمن اشاره به اقدامات تلافی جویانه در قبال استفاده از حمله های شیمیایی و حمله های تنبیهی آوریل سال 2018 به تاسیسات حکومت اسد گفت «فرانسه و بریتانیا به هنگام استفاده اسد از سلاح های شیمیایی دوشادوش ایالات متحده با دقت و احتیاط به تاسیسات (ویژه انبار سلاح های) شیمیایی اسد حمله کردند.»
خانم پارلی گفت «ما در صورت ضرورت این حمله ها را تکرار خواهیم کرد».
براساس بیانیه «ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده» اظهارات وزیر دفاع فرانسه در حالی مطرح شده اند که «سی تی اف 473»، هواپیمای گروه ضربت فرانسه روز 13 مارس برای پشتیبانی از «نیروی ضربت ویژه مشترک» «عملیات راهکار ذاتی» وارد سوریه شد.
در این بیانیه تاکید شده است «گروه هواپیمای ضربت فرانسه» متشکل از یک ناو هواپیمابر شارلز دوگل و کشتی های اسکورت و پشتیبانی آن است که بعضی از آن ها را کشورهای هم پیمان فرانسه تامین می کنند. در بخش دیگری از بیانیه افزوده شده است پس از ورود این ناوهواپیمابر به منطقه، هواپیماهای «رافائل مرین» و «هاک آی» (چشم عقاب) برای پشتیبانی از نیروهای ائتلاف در جبهه های زمینی و گردهمایی اطلاعات امنیتی از فراز آن به پرواز درآمدند.
«گروه هواپیمای ضربت» به منزله یادآوری عزم راسخ ائتلاف برای پیشگیری از استفاده از سلاح های شیمیایی و توانایی نیروهای آن برای اقدامات تلافی جویانه در قبال این حمله ها هستند.
پیشینه حمله ها
«سازمان منع گسترش سلاح های شیمیایی» در جدیدترین گزارش خود ادعاهای حکومت سوریه که مسئولیت اجرای حمله با گاز (شیمیایی کلرین) را به دوش جناح های مخالف دولت انداخته بود را رد کرد.
در این گزارش تاکید شده است «پس از تحلیل اطلاعاتی که در طی بازدیدها از محل انبار و تاسیسات مظنون به تولید سلاح های شیمیایی گردآوری شده است، هیچ شواهدی مبنی بر دست داشتن تاسیسات آن ها (جناح های مخالف) در این امر پیدا نشد».
روسیه که از اسد پشتیبانی می کند ضمن رد این گزارش، بار دیگر ادعا کرد که داوطلب های امدادگر سوری تبار معروف به «کلاه سفیدها» این اقدام بی رحمانه را «اجرا کردند». کلاه سفیدها یک سازمان بشردوستانه داوطلب است که نام آن ها به «دفاع مدنی سوریه» هم معروف است.
مسکو به طور مدام چنین اتهاماتی را مطرح می کند، این اتهامات بخشی از تلاش ادامه دار روسیه در ارائه اطلاعات نادرست و منحرف کردن افکار عمومی از مسئولیتی است که برای استفاده از سلاح های شیمیایی به دوش حکومت سوریه قرار گرفته است.
«سازمان منع گسترش سلاح های شیمیایی» در بحبوحه «مطرح شدن اتهامات مداوم و مکرر» استفاده از سلاح های شیمیایی در سوریه در سال 2014 ماموریت مستقل حقیقت یاب خود را تاسیس کرد. این سازمان از سال 2014 تا به حال در مورد بیش از 70 مورد مشکوک به استفاده از گاز شیمیایی سمی تحقیق و بازرسی کرده است.
«سازمان منع گسترش سلاح های شیمیایی» در سال 2015 برای شکل دادن یک گروه تحقیق و بازرسی مشترک مسئول شناسایی افراد مسئول حمله های شیمیایی در سوریه به سازمان ملل متحد پیوست.
این گروه در اکتبر سال 2017 در گزارش قطعی خود نیروی هوایی سوریه را به اتهام پرتاب سلاح های شیمیایی حاوی گاز سارین بر روستای خان شیخون در آوریل سال 2017 قویا محکوم کرد. ده ها تن از مردم غیرنظامی در طی این حمله کشته شدند.
روسیه، یکی از حامیان اصلی اسد در جامعه بین الملل و دولت سوریه یک صدا مسئولیت حمله مرگبار و بی رحمانه سارین را انکار و ادعا کردند تصاویر درد و رنج قربانیان این حمله، از جمله کودکان ساختگی و جعلی بوده اند.
در گزارش دیگر «سازمان منع گسترش سلاح های شیمیایی» تاکید شده است که در مارس سال 2017 در حمله به روستای اللطامنه «به احتمال بسیار» از گاز شیمیایی سارین استفاده شده بوده است. این نهاد بین المللی همچنین حکومت سوریه را مسئول حمله های سال 2014 و 2015 به سه روستای منطقه دانسته اند.
مسکو همواره تلاش کرده است به هدف محافظت از کشور هم پیمان خود، در تحقیقات مربوط به استفاده از سلاح های شیمیایی کارشکنی کند. تلاش ماه نوامبر روسیه برای مانع تراشی و دخالت در اعطای اختیارات جدید به «سازمان منع گسترش سلاح های شیمیایی» ناکام ماند. براساس این اختیارات، این سازمان می تواند یک کشور و یا رهبران آن را به ارتکاب به جنایات جنگی متهم کند اما روسیه در اقدامی تلافی جویانه برای کارشکنی در این امر خواهان به رای گذاشتن بودجه این سازمان برای سال 2019 شد.
نگرانی ها در مورد ادلب
در شرایطی که حکومت سوریه تمرکز خود را بر ادلب معطول کرده است، نگرانی ها در مورد استفاده مجدد اسد از سلاح های شیمیایی افزایش پیدا کرده اند. ادلب آخرین سنگر اصلی است که هنوز تحت کنترل جناح های مخالف قرار دارد.
خبرگزاری فرانسه گزارش داد واشنگتن روز 14 مارس روسیه و دولت سوریه را متهم کرد مسئول «تشدید خشونت ها» در استان ادلب سوریه هستند. این اتهامات زمانی مطرح شدند که جت های جنگنده روسیه حمله های هوایی اجرا کردند، پس از آتش بسی که ماه سپتامبر بین روسیه و ترکیه امضا شد، این اولین حمله از این دست محسوب می شد.
برپایه اطلاعاتی که «سازمان دیده بان حقوق بشر سوریه» منتشر کرده است، در طی این حمله ها حداقل 13 غیرنظامی، از جمله 6 نوزاد کشته شدند.
رابرت پالادینو، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده گفته است «ایالات متحده به شدت نگران خشونت های روزهای اخیر در ادلب و مناطق اطراف آن است که حمله های هوایی حکومت اسد و نیروی روسیه و آتشبار توپخانه ایجاد کرده اند».
او افزوده است «با وجودی که روسیه ادعا می کند که تروریست ها را هدف حمله قرار می دهد اما این عملیات ها عامل کشته و زخمی شدن ده ها غیرنظامی بوده است، آن ها همچنین داوطلبان امدادگر را هدف حمله قرار دادند که در تلاش بودند جان مردم منطقه را نجات دهند.»
پالادینو گفت که روسیه یکی از امضاکننده های توافق نامه آتش بس ماه سپتامبر بوده است و مسئولیت کامل این عملیات تهاجمی به دوش این کشور است.
این آتش بس به هدف پیشگیری از حمله برنامه ریزی شده حمله (سوریه) و حامیان روسی اسد امضا شد که گروه های امدادی نگران بودند که بدترین بحران انسانی را پدید آورد که این کشور در طی جنگ هشت ساله سوریه شاهد بوده است.
نیروهای حکومتی حمله های خود را متوقف کرده اما هیچ یک از امضا کننده های آتش بس، مفاد آن را اجرا نکرده اند.
سانحه جدید اولین موردی نیست که روسیه و سوریه سعی کردند تا به خشونت ها در ادلب دامن بزنند. روسیه در تلاشی به هدف تضعیف مفاد آتش بس، در ماه دسامبر گزارشی را در مورد استفاده شورشیان سوریه از سلاح های شیمیایی منتشر کرد تا به بهانه آن بتوانند حمله های هوایی خود به شهر ادلب را از سر بگیرد.
پالادینو گفت که روسیه و سوریه از این حمله «به عنوان فرصتی برای تضعیف اعتماد و اعتبار آتش بس در ادلب سوء استفاده کردند.»