ایران درگیر یک بحران اقتصادی و سیاسی است و با تظاهرات مردمی از رژیم خواسته می شود تا توجه و منابع خودش را بر موضوع های داخلی به جای برافروختن جنگها در خارج متمرکز کند.
نونی عیسی تحلیل گر سیاسی از روزنامه الجمهوریه لبنان گفت که اعتراضها که با بحران های اقتصادی تشدید شده است در40 سال گذشته درنوع خود نخستین است و عواقب مهمی دارد.
او به المشارق گفت اینها نشانه ای است که مردم ایران «ازمیزان بحران اقتصادی یا سیاسی که با آن رو به رو هستند» آگاهی دارند و ازآن رنج می برند.
او گفت که بحران اقتصادی ایران با اعتراض درحال رشد مردم آن در رابطه با مداخله در کشورهایی مانند لبنان، سوریه و یمن که ازطریق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران (آی آر جی سی) و تلاشهای آن برای گسترش نفوذش با حمایت از گروه های مانند حزب الله لبنان انجام می شود شده است.
مونا فیاض استاد دانشگاه لبنان به المشارق گفت: «اعتراضهای مردمی برسر بحران اقتصادی که در ایران روی می دهد از نظر عمق و ماهیت آن بی سابقه است.»
او گفت: «آنها اساسا اعتراضهای خودجوش و مردمی است.»
صف برای غذا در شهرهای ایران
فشردگی اعتراضهای مردمی در هفته های اخیر برسر شرایط بد زندگی، قیمتهای بالا، بیکاری و تأخیر در پرداختهای خدمات مدنی افزایش یافته است.
درروز 26 فوریه در چندین شهر ایران تظاهرات برپا شد.
کنشگران ایرانی در رسانه های اجتماعی عکسها و فیلمهایی منتشر کرده اند که نشان دهنده جمعیتی است بحبوحه کمبود حاد مواد غذایی که در انتظار خرید غذا درخارج از فروشگاه ها ایستاده اند.
سایر فروشگاه ها به دلیل عدم موجودیت کالاهای اولیه تعطیل شده اند.
امیر گچساران یک کابر تویتر نوشت: «نانوایی ها یکی پس از دیگری تعطیل می شود، آیا قحطی درراه است؟ او همچنین عکسی را از یک صف درمقابل یک مغازه قصابی در خیابان در شهر تبریز ایران منتشر کرد.»
علی آقا یک کاربر تویتر نوشت: «مردم باید برای خرید مقداری گوشت یخ زده ساعتها درصف منتظر بمانند.»
و در فیلمی که در صفحه تویتر «ایران آزاد» منتشر شد صفی برای خرید شکر نشان داده می شود.
افزایش شدید نرخ فقر
به گفته مرکز آمار ایران، میزان تورم درماه فوریه 23.5 درصد بود که نسب به ماه ژانویه 2.9 درصد افزایش داشت.
سلام سمیسم اقتصاد دان عراقی گفت: «ایران با شدیدترین بحران اقتصادی در تاریخ آن رو به رو شده است. شاخصهای تورم به میزان بی سابقه ای در پس زمینه فروپاشی واحد پولی ایران در بازار ارزهای خارجی رسیده است.»
او به المشارق گفت: «فروپاشی این واحد پولی به کاهش ارزش واقعی حقوق های و درآمدهای شخصی شده است که دیگر برای خرید اساسی ترین کالاهای اولیه کافی نیست و نرخ فقر را هم افزایش داده است.»
نرخ فقر در ایران در نتیجه کاهش حد اقل دستمزد افزایش یافته است و خروجی های رسانه ای ایران گزارش می دهند که 10 میلیون تن از 14 میلیون کارگران ایرانی اکنون در زیر خط فقر قرار دارند.
این بحران همچنین بسیاری ازکارخانه های تولید کننده محصولات مصرفی را به دلیل نبود بودجه و همچنین کمبود مواد خام به تعطیلی واداشته است.
سمیسم گفت: «توقف فعالیت تولید داخلی نرخهای ازپیش بالای بیکاری را در کشور به میزان بالاتری هم رسانده است.»
براساس یک نظرسنجی دولتی شمار بیکاران به 237000 تن افزایش یافت که جمع کل بیکاران را تا پایان تابستان سال پیش از سه میلیون تن گذراند.
صرف هزینه های گزاف در امور خارجی
سمیسم گفت: «مردم ایران آگاهی دارند که دلیل بحران آنها هزینه های افراطی در ساخت تسلیحات و امور خارجی است.»
او افزود این نکته به نوبه خود جامعه جهانی را به «منزوی کردن کشورشان و تحمیل تحریمها برآن واداشته است.»
مجید السوری اقتصاد دان به المشارق گفت: «مسئولان ایرانی با مشکلات جدی اقتصادی رو به رو هستند و به نظر نمی رسد که بتوانند آنها و یا پیامدهایشان را درخیابانها مهار کنند.»
«درحالی که فشارهای بین المللی افزوده می شود اوضاع بدتر خواهد شد.»
علا النشو کارشناس استراتژی به المشارق گفت: «ایران درحال ازدست دادن وزنه اقتصادی و سیاسی خودش است و رژیم آن در لبه پرتگاه قرار دارد.»
او گفت: «رژیم ایران درچند سال گذشته خودش را با تأمین مالی و مسلح کردن شبه نظامیان و جنبش های مسلحانه درکشورهای منطقه » و حمایت از فعالیتهایی مشغول کرده است که امنیت منطقه ای و بین المللی را به خطر می اندازد.
او گفت: «این حمایت به قیمت اقتصاد کشور تمام می شود و شهروند ایرانی قربانی آن است که بهای این روشهای خصمانه را می پردازد که باعث شد تحریمها علیه کشور اعمال شود.»
النشو افزود: «خیابانهای ایران از خشم می جوشد.»
تأثیر بر متحدان ایران
نونی عیسی تحلیل گر سیاسی گفت که به اعتقاد او «فشار اقتصادی بر حمایتهایی که ایران برای ائتلافهایش در لبنان، یمن، سوریه و عراق فراهم می کند اثر خواهد داشت.»
تونی ابی نجم تحلیل گر گفت: «تهران بر حمایت از ائتلافها و شبه نظامیانش اصرار دارد زیرا رژیم آن بر[اصل] صدور انقلاب بنیان شده است.»
«اگر صدور انقلاب را متوقف کند، رژیم سقوط خواهد کرد.»
او گفت که این که آیا ایران خواهد توانست تا به پشتیبانی از متحدان خودش با پول و تسلیحات ادامه دهد یا خیر«تحریمهای ایالات متحده بدون شک اثرگذاربوده است».
او گفت این روشن است که ایران و مردم آن اذعان دارند که کشور «اززمان آغاز انقلاب دچار بدترین بحران اقتصادی شده است».