ماهان ایر: شرکت هواپیمایی که جنگ های تحت حمایت ایران در خاورمیانه را تسهیل می کند

کارشناسان به المشارق می گویند که ایران از شرکت هواپیمایی مسافربری ماهان ایر استفاده کرده است تا برای حمایت از برنامه توسعه طلبانه خود، انواع سلاح، تجهیزات نظامی، و ستیزه جویان خارجی را به مناطق جنگی مختلف در خاورمیانه منتقل کند.

بنا به گفته یک منبع نزدیک به حزب الله اعضای حزب سوریه و لبنان برای گذراندن دوره های آموزش نظامی با استفاده از هواپیماهای این شرکت هواپیمایی به ایران سفر می کنند.

صالح منصور یکی از منسوبان یک مقام بلندپایه حزب الله (لبنان) است و پیش از پدید آمدن انشعاب در این گروه، به رهبری این حزب در دره بقاع لبنان نزدیک بوده است. او برای حفظ امنیت خود از اسم مستعار استفاده می کند.

او در گفتگو با المشارق گفت ماهان ایر و پیش از آن شرکت دولتی ایران ایر برای فعالیت در سوریه آزادی مطلق داشتند و به نظر می رسد نیروهای حکومت سوریه بر این خطوط هوایی هیچ کنترل و اختیاری ندارند.

وی گفت: «خودروهای حامل عناصر (شبه نظامی و یا نظامی) بدون توقف و یا پشت سرگذاشتن مراحل گمرکی، بررسی گذرنامه و یا گذشتن از سایر موانع مستقیما وارد محوطه فرودگاه می شوند.»

منصور گفت که یک بار زمانی که عضو حزب الله بود در مسیر بین دمشق و فرودگاه آبادان، مقر اصلی فعالیت این شرکت هواپیمایی در ایران سفر کرده و همچنین کاروان رزمنده های ایران به فرودگاه دمشق را اسکورت کرده بوده است.

او گفت: «بیشتر سلاح ها و مهمات از آشیانه های ویژه هواپیماهای ایران ایر و ماهان ایر در آشیانه های هواپیما تخلیه و سپس با کامیون های متعلق به حزب (حزب الله) به لبنان منتقل می شدند.»

او افزود فقط در چند مورد سلاح ها و مهمات مستقیماً از هواپیما به کامیون ها منتقل شدند چون انتقال این محموله ها در نهایت پنهانکاری و در طی عملیات سری انجام می شدند.

انشعابی از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

فتحی السید، پژوهشگر «مرکز خاورمیانه برای مطالعات منطقه ای و راهبردی» و کارشناس امور ایران گفت که برپایه گزارش های رسانه های متعدد، ماهان ایرا انشعابی از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران است.

السید به المشارق گفت که این شرکت هواپیمایی برای «انتقال انواع سلاح، تجهیزات نظامی و عناصر از ایران به سوریه و یمن و شرکت در جنگ ها در این کشورها» مورد استفاده قرار گرفته اند.

او گفت که در بعضی از گزارش ها این شرکت هواپیمایی به عنوان خط هوایی اصلی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی قدس، بازوی نظامی این گروه در سوریه، یمن و لبنان معرفی شده است.

او گفت که حمید عرب نژاد، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی رئیس شرکت (ماهان ایر) و حمید اصلانی، دیگر فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز دیگر مقام ارشد این شرکت هواپیمایی است.

السید گفت که اولین بار سال 2011 و دورانی که جنگ سوریه شروع شده بود پروازهای غیرقانونی بین ایران و دمشق مورد توجه قرار گرفتند و طی سال های گذشته به طور مدام تکرار شده اند و پروازهای مشابهی نیز به یمن صورت گرفتند.

بعضی از کشورها، از جمله عربستان سعودی، همکاری با این شرکت را به طور کامل ممنوع کرده اند و پادشاهی از آوریل سال 2016 تا به حال پروازهای ماهان ایر به عربستان سعودی را ممنوع کرده است.

وزارت خزانه داری ایالات متحدۀ آمریکا نیز این شرکت را به خاطر پشتیبانی آن از نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تحریم کرده است.

عملیات قاچاق انواع اسلحه

السید گفت: «واحد 190 سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در قاچاق انواع سلاح به کشورهای دیگر همچون سودان، یمن سوریه و لبنان تخصص دارند و این واحد از همه ابرازهای موجود بهره می جوید تا محموله ها را از طریق ماهان ایر به صورت زمینی، دریایی و هوایی (به مقصد) منتقل کند.»

او گفت: «بهنام شریعتی، یک مقام نیروی القدس و بازرگان ایرانی بر فعالیت های این بازوی سری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نظارت می کند و بعضی از این مبادلات مالی تسلیحاتی این واحد سپاه زیر پوشش شرکت بازرگانی بهنام شریعتی انجام می شوند.»

او گفت: «واحد مشابهی، معروف به واحد 198 مسئولیت پروازهای حمل و نقل هوایی به مناطق جنگی و حمل و نقل مقامات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در طی عملیاتی کاملا سری و مخفیانه را به عهده دارد. این واحد دوم اغلب مسئولیت محافظت و حصول اطمینان از موفقیت عملیات های واحد 190 را به عهده دارد.»

السید گفت: «ایران، از مسیر توافق نامه های تجاری که با شرکت اجنحه الشام سوریه امضا کرده است، ناوگان هوایی این شرکت سوری را برای استفاده در عملیات حمل و نقل هوایی مشکوک در اختیار خود قرار داده است.»

خیرالدین عبد المتعال، کارشناس حقوق بین الملل و استاد دانشگاه اسیوط گفت که ایران با بهره گیری از خطوط هواپیمایی دولتی و مسافربری تجهیزات نظامی و عناصر مسلح را به نقاط دیگر منطقه منتقل می کند و احتمال دارد با این کار 3 قطعنامه سازمان ملل متحد مربوط به صادرات اسلحه را نقض کرده باشد.

او توضیح داد که ایران با استفاده از هواپیمای مسافربری برای دستیابی به اهداف نظامی «قوانین ابتدایی ناوبری هوایی و مقررات هوایی کشوری را نقض» کرده است.

وی گفت که همکاری ماهان ایر و مشارکت آن با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی «به ویژه در زمینه انتقال انواع سلاح و ستیزه جو به مناطق جنگی» ایران را در معرض تحریم های بین المللی جدیدی قرار می دهد.